حذف زبان فارسی از آموزش دانشگاهی افغانستان

 از آنجا که مخاطب من در این یادداشت بیشتر خوانندگان فارسی زبان و فارسی دوست هستند بر آن شدم تا این مطلب را به همین زبان زیبا و دوست داشتنی بنویسم. در گزارش های خبری آمده است که رییس جمهور افغانستان آقای کرزای گفته است که علوم پزشکی و مهندسی در این کشور از دنیا بسیار عقب تر است و برای جبران این عقب ماندگی علمی باید زبان آموزشی در این دو رشته دانشگاهی یکی از سه زبان انگلیسی ، فرانسوی یا آلمانی باشد. به تعبیر دیگر ایشان گفته است که بهتر است زبان فارسی که در حال حاضر زبان آموزشی دانشگاهی در این دو رشته است حذف شود چون فراگیری علم در این دو رشته به زبان فارسی دشواریهایی دارد. هر چند این نکته درست است که منابع علمی به ویژه در این دو رشته مملو از واژه ها و اصطلاحات فنی است که بسیاری از آنها برابرهای فارسی ندارند ولی عقب ماندگی نسبی علمی و اقتصادی افغانستان را  به زبان رایج آموزشی آن نسبت دادن بی انصافی آشکار است. چه کسی با اندک آشنایی با تاریخ سیاسی معاصر افغانستان هست که نداند عوامل و موانع پیشرفت افغانستان عوامل ریشه ای و بنیادی دیگر مانند بی ثباتی و نابسامانی سیاسی ناشی از مداخله ابرقدرتها و کشمکش های داخلی بر سر قدرت هستند. اگر قرار بود پذیرفتن زبان کشورهای اروپایی و استعماری پیشرفت علمی و اقتصادی به همراه بیاورد تا کنون کشورهای آفریقایی که بیشتر آنها زبان فرانسوی یا انگلیسی را به عنوان زبان رسمی و آموزشی پذیرفته اند میبایست در میان کشورهای پیشرفته دنیا باشند. یا برعکس آن ژاپن به دلیل حاکم نبودن زبان اروپایی در آن میبایست خیلی از کشورهای آفریقایی یا افغانستان پیشرفته تر نباشد. از این رو روشن است که  از حیث  منطقی پذیرفتن زبانهای اروپایی به عنوان زبان رسمی و آموزشی نه شرط  کافی و نه شرط  لازم برای پیشرفت علمی یک کشور به شمار میرود. آقای کرزای ظاهرا فراموش کرده اند که روزگاری پیشرفته ترین علوم روز دنیا از جمله در پزشکی و مهندسی به زبان فارسی تولید میشده است. کیست که با ابن سیناها و بیرونیها و همانند آنها آشنا نباشد؟ بی شک در سطوح بالای دانشگاهی میتوان از منابع علمی به زبانهای دیگر به عنوان مکمل استفاده کرد ولی جایگزینی زبان فارسی به عنوان یک زبان ملی افغانستان با زبانهای اروپایی در آموزش دانشگاهی در این دورشته میتواند سر آغازی برای به حاشیه راندن زبان فارسی در افغانستان و حاکمیت زبانهای بیگانه اروپایی بر افغانستان باشد که خطر آن از هم اکنون باید جدی گرفته شود. این مساله در تاریخ معاصر بسیاری از کشورها ثابت شده است که شیفتگی مفرط نسبت به فرهنگ و تمدن قدرتهای اروپایی نتواسته است برای هیچ کشوری پیشرفت پایدار به ارمغان بیاورد و آقای کرزای بهتر است به دنبال درمان ریشه های عقب ماندگی افغانستان باشد تا چوب حراج زدن به فرهنگ اصیل فارسی کشورش.